Zabytkowy neon już na nowym dworcu Olsztyn Główny
15 liter o wysokości 123 cm każda, tworzących napis o łącznej długości przeszło 18 m – neon „DWORZEC KOLEJOWY” powrócił. Zamontowano go na frontowej elewacji nowego olsztyńskiego dworca.
Prace przy renowacji zabytku trwały 2,5 miesiąca. Jest on jednym z dwóch elementów historycznych, które pochodzą z wybudowanego w latach 1969-71 dworca, którego rozbiórkę zakończono w 2023 r.
Zanim budynek rozebrano, znajdujący się na szczycie elewacji neon zdemontowano, a następnie literka po literce zabezpieczono. Później rozpoczął się żmudny proces renowacji, który czekał każdą z liter przestrzennych wykonanych z blachy cynkowej malowanej na kolor niebieski (przód i boki) i popielaty (tył). Nie było to proste zadanie, bo elementy na szczycie fasady Olsztyna Głównego, przez ponad 50 lat wystawione na działanie czynników zewnętrznych, były mocno uszkodzone. Poza licznymi defektami mechanicznymi napis miał silnie skorodowany stelaż i miejscami był porośnięty mchami i porostami. W kilku literach znaleziono pozostałości gniazd ptasich. Ponadto były one nieco zdeformowane oraz zabrudzone. Bardzo dobrze natomiast zachował się oryginalny niebieski kolor powłoki malarskiej na literach! Co ciekawe, liczący przeszło 50 lat napis doraźnie naprawiano, malowano i wzmacniano miękką blachę, jednak nigdy nie zdecydowano się na odtworzenie szklanych rurek. Aż do teraz.
Prace renowacyjne rozpoczęły się od zmycia brudu, usunięcia mchów i porostów, a następnie wtórnych powłok malarskich. Usunięto większość odkształceń, naprawiono pęknięcia oraz zlutowano miejsca słabych połączeń blach. Na koniec pokryto go nową warstwą malarską w oryginalnej kolorystyce.
Napis „DWORZEC KOLEJOWY”, nie byłby neonem, gdyby nie zrekonstruowano go w oryginalnej technologii. Oświetlenie każdej litery wykonano ze szklanych rurek. – Wszystkie części do rekonstrukcji oświetlenia przyjechały do Polski z Włoch. Szklane rurki są sprowadzane jako proste elementy, następnie szkło wygina się poprzez jego podgrzewanie palnikami gazowymi, do kształtu danej litery. W kolejnym etapie zaślepia się je, a na końcach instaluje elektrody. Następnie rurki wypełnienia się gazem szlachetnym. W przypadku olsztyńskiego neonu jest to argon. Na koniec podłącza okablowanie wraz z transformatorami – mówi Mirosław Cholewka, z firmy Ars Renovo, odpowiedzialnej za proces rekonstrukcji neonu.
Po zakończeniu prac nad renowacją liter i oświetlenia całość przytwierdzono do stelaża, pomalowanego również w oryginalnej kolorystyce. O tym jak bardzo pieczołowite było podejście do konserwacji napisu, może świadczyć fakt, że do stelaża zamontowano go z wykorzystaniem oryginalnych otworów w literach! Neon został zamontowany na szklanej fasadzie od strony miasta na wysokości 333 cm. Jego łączna długość to nieco ponad 18 m. Z czego samego napisu „DWORZEC” wynosi 880 cm, a wyrazu „KOLEJOWY” 950 cm.
Planowany termin otwarcia dworca Olsztyn Główny to lato bieżącego roku. Inwestycja jest realizowana w ramach Programu Inwestycji Dworcowych z dofinansowaniem ze środków unijnych z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Inwestorem są Polskie Koleje Państwowe S.A., a wykonawcą robót budowlanych firma Torpol S.A., natomiast dokumentację projektową opracowała pracowania architektoniczna TPF Sp. z o.o. z Warszawy.