Od kilku lat w województwie warmińsko-mazurskim nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na odrę. Nie oznacza to jednak, że choroba ominie nasz region. Wojewódzka Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Olsztynie postanowiła przypomnieć kilka podstawowych informacji na jej temat.
Od października 2014 roku obserwujemy wyraźny wzrost zachorowań na odrę w Niemczech (zachorowało ponad 600 osób, tylko w styczniu br. ponad 250 osób). Ostatnio tak wysokie poziomy zapadalności na odrę obserwowano w Niemczech w 2001 roku.
Odra (łac. morbili, ang. measles) – wysoce zaraźliwa choroba zakaźna wieku dziecięcego wywoływana przez należący do rodziny paramyksowirusów wirus odry.
Drogi przenoszenia – wirus przenosi się droga kropelkową i dostaje się do organizmu przez drogi oddechowe.
Objawy
Okres od zakażenia do wystąpienia wysypki jest dość stały i wynosi około dwóch tygodni.
- Okres wstępny zakażenia – objawia się ostrym nieżytem spojówek i błony śluzowej nosa, zazwyczaj suchym kaszlem i umiarkowaną gorączką.
- Następnie na błonie śluzowej policzków na wysokości dolnych zębów trzonowych pojawiają się białawe przebarwienia, tzw. plamki Koplika – zmiany podobne do grudek soli znajdujące się pod błoną śluzową. Występuje wysoka gorączka.
- Po kilku dniach pojawia się bardzo charakterystyczna bladoczerwona, zlewająca się, grudkowo-plamista wysypka określania jako ”wysypka odrowa”. Najpierw umiejscawia się na za uszami i na czole, a w ciągu kolejnych dwóch dni rozprzestrzenia się na tułów i kończyny.
- Wysypka jest tylko jednym z objawów zakażenia. Temperatura szybko podnosi się do 400C i we wszystkich przypadkach występują objawy zapalenia oskrzeli i płuc, z kaszlem.
- Po kilku dniach (4–5) gorączka cofa się, ustępują również objawy zapalenia gardła, wysypka zmienia kolor na ceglasty, a chory czuje się lepiej. Okres rekonwalescencji zwykle trwa dość krótko.
Powikłania
Odra powoduje wiele powikłań, głównie u chorych z niedoborami odporności, niedożywionych, z wadami serca, niemowląt. Do najczęstszych należą:
- biegunka i silne odwodnienie organizmu – występują u 80 osób na 1000 chorych,
- zapalenie ucha środkowego – występuje u 70-90 osób na 1000 chorych,
- zapalenie płuc – występuje u 10-60 osób na 1000 chorych,
- zapalenie mózgu – występuje u 1 na 1000 chorych,
- drgawki – występują u 5 na 1000 chorych,
- zgon – występuje u 0,7-2 na 1000 chorych,
- poronienie płodu.
(Dane ze strony NIZP –PZH)
Zapobieganie – aby zapobiec chorobie, należy szczepić dzieci.
Szczepienia przeciw odrze wykonuje się skojarzoną szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce. Skuteczność szczepionek przeciw odrze jest bardzo wysoka. Po otrzymaniu dwóch dawek szczepionki co najmniej 95% (90-98%) dzieci jest chronionych przed zachorowaniem na odrę.
Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce są obowiązkowe (finansowane z budżetu Ministra Zdrowia) dla dzieci
• w 13-14 miesiącu życia (I dawka),
• w 10 roku życia (II dawka).
Meldunki Epidemiologiczne w Polsce
Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego- PZH wynika, że w 2014 r. zgłoszono 110 zachorowań na odrę – więcej niż w 2013 r.- 85 zachorowań. Zachorowań na odrę jest coraz więcej, dlatego, że przybywa rodziców, którzy rezygnują ze szczepienia swoich dzieci.
Leczenie – objawowe.
Diagnostyka
MATERIAŁ DO BADAŃ:
- Krew pobrana na skrzep/surowica krwi – badania w kierunku przeciwciał przeciw wirusowi odry w klasie IgG i IgM. Można wykonać w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Olsztynie w Laboratorium Badań Epidemiologiczno-Klinicznych. Badania będą wykonywane nieodpłatnie jedynie na zlecenie lekarza.
- Wymaz z gardła, mocz, krew pobrana na EDTA – badania w kierunku izolacji wirusa odry wykonuje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładzie Higieny (NIZP-PZH) w Warszawie. Badania będą wykonywane na zlecenie Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Materiał w kierunku izolacji wirusa należy pobrać w ciągu 1-4 dni od wystąpienia objawów.
Szczegółowe informacje dotyczące pobierania, pakowania, przesyłania materiału do badań oraz zleceń znajdują się na stronie NIZP – PZH Narodowego Laboratorium WHO ds. odry/różyczki. http://www.pzh.gov.pl/page/index.php?id=1081
Narodowego Laboratorium WHO ds. odry/różyczki w NIZP – PZH bezpłatnie wykonuje badania na zlecenie Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Źródło: WSSE w Olsztynie / GIS
