Dzień Sołtysa – coroczne polskie święto obchodzone, w większości przypadkach na terenie kraju, 11 marca. Z tej okazji wszystkim sołtysom życzymy wszystkiego najlepszego.
Święto to ma na celu okazanie wdzięczności i szacunku sołtysom za ich pracę i zaangażowanie oraz zwrócenie uwagi społeczeństwa na rolę sołtysa w polskiej wsi. Z okazji tego święta w wielu miejscach obchodzone są spotkania, biesiady i konkursy a na wielu oficjalnych stronach internetowych urzędów gminy i miasta składane są przez wójtów i burmistrzów życzenia dla ich lokalnych sołtysów i radnych rad sołeckich.
Historia sołectwa i sołtysa w Polsce jest prawie tak stara, jak historia państwa polskiego. Dziś trudno stwierdzić, co było pierwsze; sołectwo czy sołtys, to pojęcie pojawia się wraz z lokowaniem w okresie XII – XIII wieku wsi na prawie niemieckim.
Sołtys to w średniowieczu osoba (kmieć, mieszczanin, rycerz lub szlachcic) postawiona przez feudalnego pana na czele wsi. Sołtys w średniowiecznym systemie prawnym to także sędzia, a jego najważniejszą funkcją było przewodniczenie ławie sądowej, z którego to tytułu pobierał 1/3 opłat (kar) sadowych. Sołtys odbierał również czynsze od osadników, otrzymując jako uposażenie zazwyczaj 1/6 czynszów lub prawo posiadania co szóstego łanu osadzonego we wsi (w przypadku trudnych warunków nawet co trzeciego łanu).
Łany te wchodziły w skład dziedzicznego sołectwa, które sołtys otrzymywał od pana danej ziemi. Sołtys miał także prawo do posiadania młyna, karczmy, zagrody rzemieślników. Jako lennik swego pana, sołtys zobowiązany był do konnej służy zbrojnej.
Początkowa pozycja społeczna i ekonomiczna sołtysów była stosunkowo mocna, natomiast z biegiem czasu (od XVw.) sołtysi stawali się pomocnikami właścicieli wsi.
W Polsce rozbiorowej i w okresie międzywojennym, sołtys stał na czele najniższej jednostki podziału administracyjnego – gromady. W czasach PRL-u, do 1950 roku był organem pomocniczym zarządu gminnego. W latach 70-tych pośredniczył między sołectwem a gminną radą narodową i naczelnikiem gminy.
Zgodnie z ustawą z 1983r. sołtys był organem samorządowym wsi. Od 1990 roku sołtys – to organ wykonawczy w sołectwie, wybierany (w wyborach tajnych, bezpośrednich – spośród kandydatów) przez mieszkańców sołectwa uprawnionych do głosowania. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka.
