Modernistyczna bryła na planie trapezu, przeszklone elewacje, funkcjonalność i ekologia – to główne atuty nowego dworca Olsztyn Główny. W piątek (28.01) Polskie Koleje Państwowe S.A. podpisały umowę z wykonawcą prac budowlanych.
Już w drugiej połowie 2023 roku podróżni skorzystają z nowego dworca Olsztyn Główny. Powstanie on w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 z dofinansowaniem ze środków unijnych z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Będzie to czwarty w kolejności Dworzec Główny w Olsztynie. Pierwszy wybudowano w 1872 roku, drugi po 1945 roku, na skutek odbudowy pierwszego, natomiast trzeci w latach 1969-1971. Budowa nowego obiektu ma na celu wyeksponowanie nowoczesnego w formie i bryle budynku dworca oraz stworzenie reprezentacyjnej przestrzeni wejściowej przed nim, w formie placu miejskiego z dobrym połączeniem z innymi środkami transportu. Niezwykle ważnym aspektem inwestycji jest budowa nowego tunelu pod dworcem i peronami, który pozwoli połączyć, dotychczas rozdzielone torami, dwie części miasta.
Nowy dworzec Olsztyn Główny, wzniesiony na planie trapezu, z przeszkloną fasadą będzie reprezentacyjny, ale przede wszystkim oryginalny. Na elewacji frontowej znajdą się wielkoformatowy zegar, a tuż pod nim – zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków – pochodzący z dotychczasowego dworca neon „Dworzec Kolejowy”. Z kolei od strony peronów na elewacji zostanie umieszczony napis z logotypem PKP i nazwą dworca. Długość elewacji od strony peronów wyniesie ok. 73 m, natomiast szerokość pod dachem – około 29 m. W najwyższym punkcie dachu budynek będzie miał około 12 m wysokości. Od strony torów zaprojektowano połączenie bryły z wiatą peronu 1., która nawiąże stylem do dworca. Modernistyczna bryła zostanie przykryta dynamicznym, wystającym poza jej obrys dachem. Wyglądem w zamyśle architektów ma on przypominać origami lub żagiel, co jest nawiązaniem do charakteru Warmii i Mazur.
Nowy dworzec to również funkcjonalna przestrzeń. Budynek będzie składał się z trzech kondygnacji – jednej podziemnej i dwóch nadziemnych. Pierwszą z nich rozdzieli funkcjonalnie przejście prowadzące na perony i dalej w kierunku dzielnicy Zatorze. Po jego zachodniej stronie zlokalizowane będą lokale komercyjne, natomiast po wschodniej przestrzeń obsługi podróżnych, urządzona w nowoczesny sposób, zajmująca łącznie dwie kondygnacje połączone ze sobą ciągami komunikacyjnymi w formie schodów tradycyjnych i ruchomych oraz wind. W podziemiu zaprojektowano kasy biletowe, toalety oraz strefę podróżnego, natomiast na parterze – reprezentacyjny hol z dostępem do poczekalni, strefy dla rodziców z dziećmi oraz lokali komercyjnych. W samym holu z dużym dostępem światła, który zapewni przeszklona elewacja, znajdą się ergonomiczne ławki dla podróżnych, kosze, gabloty na rozkład jazdy, a także elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów. W jego wnętrzu znajdzie się również przeniesiona z dotychczasowego dworca mozaika oraz tablica z historią dworca. Drugą kondygnację naziemną zajmą pomieszczenie biurowe.
– Inwestycja w Olsztynie polegająca na budowie nowego dworca to dowód na to, jak pozytywnie zmienia się kolej w ostatnich latach. Dzięki niej podróżni zyskają nowoczesny, bezpieczny i komfortowy obiekt, który dodatkowo będzie posiadał wiele rozwiązań proekologicznych, w tym przeszło tysiąc modułów fotowoltaicznych na dachu budynku służących do produkcji „zielonej energii”. Cieszą również ciekawie zaprojektowana przestrzeń obsługi podróżnych, plac przed dworcem i przejście podziemne łączące dwie części Olsztyna. Jestem przekonany, że po zakończonej inwestycji mieszkańcy będą dumni z nowego Olsztyna Głównego – mówi Maciej Małecki, sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.
– Rozpoczęcie budowy dworca w Olsztynie to kolejny element wielkiej modernizacji polskiej kolei. Mieszkańcy stolicy województwa warmińsko-mazurskiego zyskają dzięki temu dostęp do bezpiecznej i komfortowej infrastruktury kolejowej. Mam nadzieję, że nowoczesny budynek dworca stanie się wizytówką Olsztyna oraz ułatwi pasażerom i turystom podróżowanie po województwie. Wszystko to dzięki Programowi Inwestycji Dworcowych, w ramach którego polski rząd przeznaczy do 2023 r. ponad 2 mld zł na modernizację blisko 200 dworców – mówi Andrzej Bittel, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury.
– Środki krajowe i Fundusze Europejskie z Programu Polska Wschodnia sfinansują budowę nowego dworca Olsztyn Główny. Dzięki inwestycji podróżni będą mogli korzystać z nowoczesnego, bardziej funkcjonalnego i dostosowanego do potrzeb osób z niepełnosprawnościami obiektu – mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. – Wraz ze stacją – również finansowaną przez nasz program, dworzec tworzy największy węzeł kolejowy w regionie. Całkowita przebudowa węzła znakomicie usprawni już i tak intensywny ruch zarówno pasażerski, jak i towarowy. Będzie to duża poprawa warunków prowadzenia biznesu i impuls dla rozwoju gospodarki całej Polski Wschodniej – dodaje sekretarz stanu.
– Budowa nowego dworca kolejowego Olsztyn Główny to największa w województwie warmińsko-mazurskim inwestycja w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023. Dzięki niej mieszkańcy i turyści zyskają supernowoczesny, proekologiczny dworzec o oryginalnym wyglądzie i bryle, z prawdziwym placem miejskim łączącym funkcje komunikacyjną i rekreacyjną. Jestem przekonany, że dworzec w nowej odsłonie stanie wizytówką Olsztyna i doskonale wkomponuje się w tkankę miejską – mówi Ireneusz Maślany, członek zarządu Polskich Kolei Państwowych S.A.
– Zgodnie z unijną Strategią Zrównoważonej i Inteligentnej Mobilności kolej stanie się ważną osią nowoczesnego i inteligentnego systemu sieci transportowej. W te założenia wpisuje się długo oczekiwana modernizacja dworca kolejowego w Olsztynie. Wierzymy, że pobudzeniu pasażerskiego transportu kolejowego przysłużą się także inwestycje z budżetu Unii Europejskiej w uatrakcyjnienie dworców kolejowych, ponieważ pasażerowie chętniej korzystają z takich dworców kolejowych, które zapewniają wysoki poziom jakości obsługi. Konieczne jest również zapewnienie ułatwionego i bezpiecznego dostępu do infrastruktury dla osób z niepełnosprawnością oraz o ograniczonej mobilności. Od wejścia Polski do Unii Europejskiej fundusze unijne wsparły już modernizację ponad 80 dworców kolejowych, a prace na kolejnych czekają na rozpoczęcie. Łączna kwota środków unijnych przeznaczonych na modernizację dworców kolejowych w Polsce to 1,3 miliarda złotych. Jest to kolejny krok do tego, aby transport publiczny stał się bardziej dostępny, funkcjonalny i przyjazny dla środowiska – mówi Christopher Todd, dyrektor Wydziału ds. Polski w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej.
– Cieszę się, że dzięki środkom z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia nowy dworzec Olsztyn Główny dołączy jako kolejny punkt na mapie inwestycji kolejowych Polski Wschodniej. Podpisanie umowy na budowę dzisiaj, a już w połowie przyszłego roku nowy, współczesny, bardziej ekologiczny i przyjazny podróżnym o różnych potrzebach obiekt. Województwo warmińsko-mazurskie zyska dodatkowy atut, który docenią podróżujący, w tym liczni turyści – mówi Joanna Lech, p.o. dyrektora Centrum Unijnych Projektów Transportowych.
Nowy Olsztyn Główny będzie w pełni przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a także dla osób starszych, z ciężkim bagażem czy wózkiem dziecięcym i całkowicie pozbawiony barier architektonicznych. Na dworcu pojawi się szereg usprawnień takich jak ścieżki prowadzące z polami uwagi, oznaczenia w alfabecie Braille’a, obniżone okienka kasowe, mapy dotykowe dworca, a także urządzenia wzmacniające dźwięk w aparatach słuchowych. Poza tym w budynku zostaną zamontowane windy, a w sąsiedztwie ciągu pieszego prowadzącego na perony pojawi się pochylnia z podgrzewaną zimą nawierzchnią.
Nowy Olsztyn Główny, zgodnie ze współczesnymi trendami w architekturze, będzie wykorzystywał odnawialne źródła energii oraz inne rozwiązania proekologiczne. Na dachu budynku zaprojektowano największą spośród wszystkich dworców kolejowych w Polsce instalację fotowoltaiczną, składającą się łącznie z 1322 modułów fotowoltaicznych o łącznej mocy minimalnej 111 kWp. To przeszło czterokrotnie większa moc paneli niż w dotychczas największej instalacji fotowoltaicznej na dworcu w Białymstoku. W samym budynku zostanie zamontowana wentylacja z odzyskiem ciepła oraz energooszczędne oświetlenie wykonane w technologii LED, a także system BMS (Building Management System) zarządzający instalacjami i urządzeniami w budynku oraz optymalizujący zużycie energii cieplnej, elektrycznej i wody.
Olbrzymią metamorfozę przejdzie również przestrzeń przed dworcem. Zaprojektowano ją jako reprezentacyjny plac miejski przecięty wizualnie ciągami pieszymi z pochylniami i schodami prowadzącymi do przejścia podziemnego, które przechodzi pod dworcem i łączy się z poziomem -1 budynku, gdzie zlokalizowano powierzchnie obsługi podróżnych oraz usługowe. Po jego zachodniej stronie zaprojektowano parking naziemny posiadający łącznie 58 miejsc postojowych, w tym 43 miejsca dla samochodów osobowych, cztery dla osób z niepełnosprawnościami, dwa do ładowania pojazdów elektrycznych, a także strefę kiss&ride oraz dostaw, postój taxi i zatoczkę autobusową. Po wschodniej stronie placu znajdzie się trójkątna wiata rowerowa z 80 miejscami parkingowymi dla jednośladów, do której będzie prowadzić nowy fragment ścieżki rowerowej. Centralna część placu to jednak nie tylko zejście w kierunku tunelu, ale również przestrzeń rekreacyjna, z powierzchniami zielonymi zlokalizowanymi na trójkątnych wyspach. Zostaną tam zasadzone nowe rośliny, w tym drzewa. Planuje się, że przestrzeń bioaktywna na placu zajmie przeszło 1300 m kw. Na obrzeżu wysp zaprojektowano drewniane siedziska. W godzinach wieczornych nowa aranżacja placu zostanie podkreślona przez iluminację nocną, czyli latarnie oraz oświetlenie dekoracyjne w postaci linii świetlnych i opraw punktowych podkreślających elementy małej architektury oraz zieleń. Plac przed dworcem zaprojektowano bardzo funkcjonalnie, gdyż połączy w sobie funkcje rekreacyjną z czysto użytkową.
Budowa nowego dworca Olsztyn Główny to jedna z największych inwestycji PKP S.A. w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023. Jej koszt to 70,97 mln złotych brutto. Wykonawcą robót budowlanych jest Torpol S.A., natomiast dokumentację projektową opracowała pracowania architektoniczna TPF Sp. z o.o. z Warszawy. Planowany termin otwarcia nowego dworca dla podróżnych to druga połowa 2023 roku.
Te rysunki to fikcja.