W odniesieniu do publikacji prasowych dotyczących przebiegu trasy linii nr 108 i 112 w 2021 roku, Zarząd Dróg, Zieleni i Transportu w Olsztynie informuje, że funkcjonowanie ww. linii wynika z zawartego pomiędzy Gminą Olsztyn a Gminą Dywity porozumienia. Przebieg tras linii, ich zakres kursowania, jak również rozkład jazdy wynikają ze zgłaszanego corocznie przez Gminę Dywity zapotrzebowania.
Koszt funkcjonowania linii nr 108 i 112 wynika ze zgłoszonego przez Gminę Dywity zapotrzebowania w postaci określonej liczby kursów zleconych do realizacji Gminie Olsztyn – ZDZiT w Olsztynie. Koszt finansowany jest z dwóch źródeł: 1) dochodu uzyskanego z tytułu sprzedaży biletów na przejazd liniami nr 108 i 112; 2) środków finansowych stanowiących pokrycie różnicy między kosztem funkcjonowania ww. linii a uzyskanymi przychodami ze sprzedaży biletów.
Linie nr 108 i 112 dedykowane są przede wszystkim dla pasażerów zamieszkujących miejscowości Gminy Dywity. Przebieg ich tras jak i zakres kursowania zostały zaprojektowane w taki sposób, aby spełnić zapotrzebowanie mieszkańców Gminy Dywity.
Gmina Dywity wyraża chęć dowożenia swoich mieszkańców do strategicznego punktu przesiadkowego jakim jest węzeł „Dworzec Główny”, znacznie oddalonego od granicy administracyjnej obu gmin. Jest to uzasadnione z uwagi na możliwość dogodnej przesiadki do innych środków transportu.
Początki współpracy Gminy Olsztyn z Gminą Dywity w zakresie organizacji transportu zbiorowego sięgają 2011 roku, kiedy jako jedna z dwóch gmin miała zawarte porozumienie międzygminne, rozliczane według modelu podziału kosztu funkcjonowania linii w oparciu o przystanek graniczny. W związku z tym, że w tamtym czasie obowiązywały jedynie dwa porozumienia międzygminne, Gmina Olsztyn wspierała finansowo funkcjonowanie linii w ramach ww. porozumień pokrywając koszty ich funkcjonowania na obszarze Gminy Olsztyn.
Od 2017 roku kolejne gminy podejmowały negocjacje, których przedmiotem było uruchomienie linii organizowanych przez Gminę Olsztyn na swoim obszarze. W trakcie negocjacji gminy oczekiwały wysokiego poziomu świadczonych usług, chcąc dowozić swoich mieszkańców do najważniejszych punktów przesiadkowych w sieci komunikacyjnej Olsztyna, znacznie oddalonych od granicy miasta. Utrzymanie modelu rozliczania do przystanku granicznego skutkowałoby wówczas znacznym obciążeniem budżetu Gminy Olsztyn – koszty ponoszone przez Gminę Olsztyn byłyby niewspółmierne do żądanych przez gminy ościenne efektów, ponieważ trasy projektowanych linii pokrywały się z już funkcjonującymi liniami organizowanymi przez Gminę Olsztyn. Tym samym utrzymanie modelu „dywickiego” w nowo zawieranych porozumieniach stało się bezzasadne, biorąc pod uwagę marginalny stopień wykorzystania nowoutworzonych linii w podróżach wewnątrz granic miasta. Jednocześnie utrzymanie dotychczasowych warunków rozliczeń w ramach porozumienia z Gminą Dywity byłoby niesprawiedliwe w stosunku do pozostałych gmin.
Na tych samych zasadach Gmina Purda podjęła na początku 2020 roku decyzję o niefinansowaniu odcinka miejskiego dla linii nr 104 łączącej Olsztyn z Klebarkiem Wielki, w wyniku czego jej trasa kończy się na pętli „Cementowa”, tuż za granicą miasta, gdzie pasażerowie mogą po przesiadce kontynuować podróż. Gminy Barczewo i Olsztynek, które oczekiwały dojazdu do Dworca Głównego oraz Centrum Olsztyna, przejęły na siebie koszty funkcjonowania linii nr 114, 124, 129 za cenę dogodności dla swoich pasażerów. Trasa tych linii została wydłużona o teren miejski.
Realizacja obecnych oczekiwań Gminy Dywity odnośnie dalszego finansowania przez Gminę Olsztyn kosztu funkcjonowania linii nr 108 i 112 na odcinku trasy przebiegającym na obszarze Gminy Olsztyn wiązałaby się z zaangażowaniem dodatkowych środków finansowych w wysokości około 742 tys. zł w skali 2021 roku. Środki w zbliżonej wysokości Gmina Olsztyn przeznacza rocznie np. na codzienną obsługę komunikacyjną CRS Ukiel w okresie czerwiec – wrzesień.
Wszystko to było przedmiotem rozmów z przedstawicielami Gminy Dywity pod koniec 2019 roku podczas ustalania zakresu kursowania linii nr 108 i 112 w bieżącym 2020 roku. Propozycja Gminy Olsztyn zakładała utrzymanie przystanku krańcowego na pętli „Dworzec Główny” z jednoczesnym przejęciem przez Gminę Dywity finansowania funkcjonowania linii na odcinku olsztyńskim. Propozycja spotkała się z dezaprobatą ze strony Gminy Dywity, która zgodnie z obwiązującą wówczas kalkulacją musiałaby zwiększyć środki finansowe przeznaczone na funkcjonowania linii o około 500 tys. zł. Gmina Olsztyn, mając na względzie oczekiwania pasażerów oraz w celu uniknięcia znacznej zmiany trasy ww. linii poprzez skrócenie przebiegu do pętli „Jagiellońska-Ogrody”, zaproponowała wówczas rozwiązanie tymczasowe, obowiązujące tylko w 2020 roku. Rozwiązanie to polega na utrzymaniu dojazdu do węzłowego przystanku „Bydgoska”, z którego istnieje możliwość przesiadki na linie nr 109, 126 i 136 oraz zakończenie tras obu linii na najbliższym przystanku, na którym jest możliwość zmiany kierunku jazdy – przystanek „Reymonta”. W ramach tego tymczasowego rozwiązania Gmina Olsztyn nadal finansuje część tras linii na obszarze olsztyńskim, jednak na krótszym odcinku. Tymczasowe kompromisowe rozwiązanie zostało zaakceptowane przez Gminę Dywity.
Sytuacja z ostatnich dni miała być zakończeniem negocjacji rozpoczętych pod koniec 2019 roku. Przedmiotem trwających rozmów nie jest zatem wydłużenie tras linii nr 108 i 112 do krańca „Dworzec Główny”, ale podjęcie przez Gminę Dywity ostatecznej decyzji polegającej na:
- gotowości do finansowania obecnego miejskiego odcinka tras obu linii (od krańca „Reymonta” do granicy miasta), w efekcie czego utrzymana zostanie trasa obu linii z krańcem na przystanku „Reymonta”;
lub
- gotowości do finansowania wydłużonego miejskiego odcinka tras obu linii (od krańca „Dworzec Główny” do granicy miasta), w wyniku czego trasa obu linii zostanie wydłużona do krańca „Dworzec Główny”;
lub
- braku gotowości do finansowania miejskiego odcinka tras obu linii, w efekcie czego trasa zostanie skrócona do pętli „Jagiellońska-Ogrody”.
Jednocześnie należy zaznaczyć, iż na odcinku „Jagiellońska-Ogrody” – „Dworzec Główny” funkcjonuje linia nr 126, która każdego dnia z wysoką częstotliwością umożliwia dojazd do Dworca mieszkańcom Olsztyna zamieszkującym wzdłuż odcinka ul. Jagiellońskiej. W ciągu jednego dnia roboczego na ww. odcinku w ramach linii nr 126 realizowanych jest 97 kursów (łącznie w obu kierunkach).
Źródło: ZDZiT
