Upamiętnią 34. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego
W dniu 13 grudnia 2015 r., o godz. 12.00, rozpoczną się w Olsztynie uroczyste obchody 34. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
Uczestnicy uroczystości spotkają się pod pomnikiem Wolności Ojczyzny w Olsztynie (plac Solidarności), gdzie zostaną złożone wieńce i zapalone znicze. Następnie w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (ul. A. Mickiewicza 10) zostanie odprawiona msza św. w intencji Ojczyzny i Ofiar stanu wojennego, po której w domu parafialnym odbędzie się spotkanie opłatkowe.
Organizatorami uroczystości są: Zarząd Regionu Warmińsko-Mazurskiego NSZZ „Solidarność”, Stowarzyszenie Represjonowanych w stanie wojennym Regionu Warmińsko-Mazurskiego „PRO-PATRIA” oraz Delegatura IPN w Olsztynie.
[divider][/divider]
34 lata temu wprowadzono w Polsce stan wojenny. 13 grudnia 1981 poinformowało o tym Polskie Radio i Telewizja Polska o godzinie 6 nadając przemówienie generała Jaruzelskiego. W tym dniu władzę w Polsce przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego.
Oficjalnym powodem stanu wojennego była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju, której przejawami były m.in. brak zaopatrzenia w sklepach (także żywności) i reglamentacja (od kwietnia do października 1981 ponownie objęto systemem tzw. kartek żywnościowych wiele istotnych towarów np. mięso, masło, tłuszcze, mąka, ryż, mleko dla niemowląt itd.), oraz zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego w kraju wobec zbliżającej się zimy.
Rzeczywistymi powodami były obawy reżimu komunistycznego przed utratą władzy, związane z utratą kontroli nad niezależnym ruchem związkowym, w szczególności Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”, oraz walki różnych stronnictw w PZPR nie mogących dojść do porozumienia w kwestii formy i zakresu reform ustroju polityczno-gospodarczego PRL.
Jeszcze 12 grudnia przed północą władze komunistyczne rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji i „Solidarności”. Łącznie w stanie wojennym internowano 10 tys. osób. Spacyfikowano 40 z 199 strajkujących w grudniu 1981 r. zakładów, m.in. kopalnię „Wujek”, gdzie 16 grudnia od kul ZOMO zginęło dziewięciu górników. W ogromnej operacji policyjno-wojskowej użyto w sumie 80 tys. żołnierzy, 30 tys. milicjantów, 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tys. samochodów oraz kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe. 25% wszystkich sił skoncentrowano w Warszawie i okolicach.
Wprowadzenie stanu wojennego nie poprawiło niekorzystnej sytuacji gospodarczej w Polsce i nie usunęło oznak zapaści ekonomicznej kraju. Władze zapowiedziały wdrożenie reformy gospodarczej począwszy od 1 stycznia 1982 (będącej elementem systemu tzw. normalizacji). Pierwszym efektem tych działań było jednak tylko wprowadzenie od 1 lutego 1982 podwyżki cen żywności średnio o 241 procent, a także opału i energii średnio o 171 procent. Zmiany cen władze próbowały wynagrodzić społeczeństwu systemem ograniczonych rekompensat, które w praktyce okazały się niewystarczające.
Stan wojenny formalnie zniesiono 22 lipca 1983 r.